بررسی تغییرات سایکوفیزیولوژیک مرتبط با استرس امتحان در ارزشیابی کیفی- توصیفی دانش آموزان ابتدایی شهر تهران

:امتحان یکی از مهمترین عوامل استرس‏زا در مدارس است که پیامدهای سایکوفیزیولوژیک مختلفی دارد، اما اثرات آنها بر کودکان کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسی تغییرات سایکوفیزیولوژیک مرتبط با اضطراب امتحان در ارزشیابی کیفی – توصیفی دانش‏آموزان ابتدایی شهر تهران بود. روش: جامـعه‏ی آماری این پـژوهش را کـلیهدانش‏آموزان ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 91-1390 تشکیل داد و حجم نمونه شامل 90 نفر از این دانش‏آموزان بود که پس از انتخاب به روش نمونه‏گیری در دسترس به سه پرسشنامه‏ی اضطراب امتحان کودکان ساراسون، پرسشنامه شخصیت کودکان و نوجوانان آیزنک و پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت پاسخ دادند. پس از اطمینان از سلامت جسمی آنها براساس بررسی پرونده‏ی پزشکی (مبنی برعدم سابقه ی بیماری و یا مصرف دارو)، ضربان قلب آنها یک هفته قبل از امتحان، روز امتحان و یک هفته پس از امتحان ثبت شد. 32 نفر از آزمودنی‏ها علاوه بر نمونه‏گیری ضربان قلب در نمونه‏گیری بزاقی هم شرکت کردند. میزان کورتیزول بزاقی در آزمایشگاه با روش الیزا تعیین گردید. یافته‏ها: میزان کورتیزول بزاقی و ضربان قلب آزمودنی‏ها در روز امتحان نسبت به یک هفته قبل ویک هفته بعد از امتحان به صورت معناداری افزایش یافت. رابطه‏ی معکوس و معناداری بین میزان اضطراب امتحان با میزان عزت نفس در دانش‏آموزان ابتدایی وجود داشت. همچنین نتایج نشان داد که دانش‏آموزان درون‏گرا، پرخاشگر و روان رنجور، اضطراب امتحان بیشتری را تجربه می‏کنند. نتیجه‏گیری: ایـن مـطالعه نـشان داد که علی‏رغم تـغییر نــظام ارزشـیابی، بــهداشت روانـی مـحیط یاددهـی- یادگیری در معرض تهدید است و لازم است مسئولین نظام آموزشی، تمهیدات لازم در خصوص پیشگیری و کاهش اضطراب امتحان دانش آموزان بعمل آورند. کلید واژه‏ها: اضطراب امتحان، کورتیزول بزاقی، ضربان قلب، ارزشیابی کیفی- توصیفی، دانش‏آموزان